با توجه به متون یوگا، رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در سادانای ( تمرینات معنوی ) ما دارد. نحوه رشد، طبخ و خوردن مواد غذایی می تواند در سادانا تأثیرات مثبت یا منفی داشته باشد. همچنین غذاهای گوناگون می توانند آگاهی ما را تحت تأثیر خود قرار دهند.
غذا منشأ حیات است.
اوپانیشاد Upanishad ( قدیمی ترین کتاب مقدس در میان هندوان ) می گوید :کسانی که متولد شده اند از غذا به وجود آمده اند. هر کس که پا به زمین می گذارد بعد از آن با غذا زندگی خود را می گذراند، و در آخر به آن بازمی گردد. غذا قدمتی بیش از سایر مواد دارد. به همین دلیل است که غذا را دارویی فراگیر و همه منظوره می نامند. به عبارتی دیگر غذا در بطن موجودیت انسان جای گرفته است و زمانی که از دنیا می رویم، بدن ما به زمین باز می گردد و چرخه غذایی دوباره از سر گرفته می شود.
غذا، پرانا (Prana) است.
غذا نیروی حیاتی است که به بدن زندگی می بخشد و از ذهن حمایت و نگهداری می کند. اما نه هر غذایی. در دیدگاه یوگا بیشترین مواد غذایی که سرشار از پرانا می باشند شامل میوه های تازه، سبزیجات، برنج و حبوباتی هستند که با نور خورشید به عمل آمده باشند و مدت زمان کمی از برداشت آنها گذشته باشد. این مواد، مغذی و حیات بخش بوده و تأثیرات خوبی بر ذهن و جسم دارند. غذاهایی که پرانای اندکی دارند و از انرژی حیات بخش خورشید دور افتاده اند شامل غذاهای منجمد شده، کنسرو شده، مایکروویوی و سایر مواد غذایی فرآوری شده می باشند.
غذا می تواند آگاهی ما را تغییر دهد. یوگا تفسیر بسیار عمیقی در مورد غذا ارائه نموده است:
«شما همان چیزی هستید که می خورید». با توجه به متون یوگا، تمام خصوصیات و ویژگیهای غذاهایی را که استفاده می کنیم در بدن خود جذب می نمائیم. علاوه بر جذب کالریها، پروتئینها و کربوهیدراتها، شرایط رشد، برداشت، فرآوری و فروش مواد غذایی نیز بر ما تأثیر می گذارند. به همین دلیل است که یوگا به ما می گوید منبع و کیفیت غذایی که مصرف می کنیم بسیار مهم است. استفاده از مواد غذایی که از آن به خوبی مراقبت شده تا سالم باشند و برای تازگی و ارزشهای غذایی آنها نیز اهمیت قائل شده باشد برای ما بسیار مفید خواهد بود.
یک رژیم یوگایی
متون یوگا توصیه می کنند که رهروان معنوی گوشت را از رژیم غذایی خود کم کرده و در نهایت آن را حذف نمایند. چرا ؟ به این دلیل که گوشت حاوی سامسکارای (اثرات) منفی شدیدی می باشد که تأثیرات بسیار ظریفی بر روی بدن و ذهن می گذارد. لحظه ای تصور کنید حیوانی که در کشتارگاه است هنگام مرگ دچار چه تنش، اضطراب، هیجان و ترسی خواهد شد! هورمون های تنش در جریان خون او جاری شده و در سطح ظریف تری به مصرف کننده منتقل خواهد شد. از طرفی سامسکارای سایر مواد غذایی به این اندازه قوی نیست.
این غذاها مانند شیر، کره آب کرده، ماست و پنیر تازه می باشند که حالتی از آرامش را به وجود می آورند و برای کسانی که می خواهند همچون یک یوگی زندگی کنند بسیار مفید می باشد. چنین تغذیه ای منجر به سادانای پرباری شده که به دنبال آن ما را به اهداف متعالی سوق خواهد داد.
اهمیت طبخ غذا
طبخ غذا نیز مهم است. متون یوگا به ما می گوید برای خود و برای کسانی که به آنها عشق می ورزید غذا طبخ نمائید و به آنها هم اجازه دهید برای شما غذا طبخ کنند، با ذهنی پاک، آرام و شاد. زمانی که در حال آماده کردن غذا هستیم به طور خودکار احساسات ما نیز وارد آن غذا خواهد شد و تغییرات بسیار ظریفی ایجاد خواهند نمود. به همین دلیل یوگا معتقد است اگر با عصبانیت، اضطراب و ناراحتی آشپزی کنیم، این حالت منفی را نیز به غذاها منتقل خواهیم نمود و اگر غذایی را که دیگران برای ما طبخ می کنند در حالی که هیچ توجه و احساسی نسبت به ما نداشته باشند و تنها برای سود این کار را انجام دهند نیز انرژی منفی خود را منتقل خواهند کرد. چراکه علاوه بر جذب انرژی غذا، انرژی طبخ آن نیز به ما منتقل خواهد شد.
خوردن امری مقدس است
هزاران سال است که رهروان طریق معنوی، یاجنا Yajna یا مراسم آتش را برپا می کنند و همراه با گفتن ذکر، کره، برنج، سبزی و مواد دیگر را به آتش پیشکش می نمایند تا نیروهای طبیعت را تغذیه کند. با پیشکش نمودن غذا به آتش مراسم یاجنا را اجرا می کنیم. این یاجنا به ما در انجام دادن کارهای مان در این دنیا انرژی می دهد.
یک راه برای تقدیر نمودن از یاجنا، دعای قبل از غذا می باشد. سوآمی راما می گوید :
خدایا! به این غذا برکت عطا فرما تا با سرزندگی و حیات بتوانیم مأموریت تو را به انجام برسانیم و به بشریت خدمت کنیم.
به این غذا برکت عطا فرما که همواره از وجود تو آگاه باشیم.
به این غذا برکت عطا فرما تا به همه عشق بورزیم و هیچ کس را مستثنی ندانیم.
به کسانی که این غذا را تدارک می بینند، این غذا را آماده می کنند و این غذا را می خورند خیر و برکت عطا فرما.
خدایا، به همه بندگانت خیر و برکت عطا فرما.
آمین
