قبل از شروع کلام اجازه میخواهم بگویم که تمام هیپنوتیزمها یک خود هیپنوتیزم هستند. البته این یک ایده جدید و نوینی نیست و سالها قبل توسط دکتر میلتون اریکسون(Milton Ericson) پایهریز هیپنوتیزم جدید عنوان گردیدهاست. مبناء این کلام این است که تا زمانی که فرد خودش پذیرای کلام القایی و القائات حالت ترنس از جانب هیپنوتیزور نباشد هیپنوتیزمیرخ نمیدهد. در واقع فرد با تعبیر کلام هیپنوتیزم کننده و پذیرش آن برای خودش فرآیند روانی ـ فیزولوژیکی آن را طی کرده به حالت هیپنوتیزمیفرو میرود . به عبارتی خود فرد مهمترین کلید موفقیت برای هیپنوتیزم شدن در جلسه هیپنوتیزمیاست.
در برنامههای خود-هیپنوتیزم فرد میآموزد که خودش را بدون نیاز به وجود کس دیگری هیپنوتیزم نموده و امواج مغزی مختلفی را در خود ایجاد نماید. در واقع هم خودش هیپنوتیزم کنندهاست و هم هیپنوتیزم شونده.
هیپنوتیزم یک حالت طبیعی است که با تغییر امواج مغزی (Brain wave) صورت میپذیرد. این امواج مغزی امواج آلفا (Alpha) و تتا (Theta) هستند. در جدول زیر انواع امواج مغزی و حالات و برخی از تواناییهای مربوط به این امواج را معرفی مینماییم. همان گونه که ملاحظه میگردد دامنه حالات هیپنوتیکی از امواج آلفا آغاز و تا امواج دلتا میتواند ادامه یابد. هیپنوتیزم عرصه سبک در امواج آلفا و عرصه متوسط و سنگین در امواج تتا و دلتا اتفاق میافتد.
نوع موج | دامنه فرکانس (هرتز) | تواناييهاي ذهني |
دلتا (Delta ) | ۰.۱ تا ۳ | خواب عميق،خواب شفاف، افزايش عملکرد سيستم ايمني، هيپنوتيزم |
تتا (Theta) | ۳ تا ۸ | آرامش عميق، مديتيشن، افزايش تمرکز حافظه اي، خلاقيت، رويا بيني شفاف، هيپنوتيزم، حالات هيپنوگوجيک |
آلفا (Alpha) | ۸ تا ۱۲ | آرامش ملايم، آموزش برتر، تفکرات مثبت، هيپنوتيزم، مديتيشن |
بتاي پايين (Low Beta) | ۱۲ تا ۱۵ | آرامش متمرکز، افزايش تواناييهاي توجه |
بتاي متوسط (Mid-range Beta) | ۱۵ تا ۱۸ | افزايش تواناييهاي ذهني، تمرکز هشياري، IQ |
بتاي بالا (High Beta) | بيش از ۱۸ | کاملا بيدار، حالات نرمال هشياري، استرس و اضطراب |
گاما (Gama) | بيش از ۴۰ | در ارتباط با اطلاعات، اشتغال فرآيند مهارتي غني |
در واقع هیپنوتیزم شرایط طبیعی مغز در امواج خاص است. زمانی که امواج مغز در شرایط خاصی قرار گیرد حالات هیپنوتیکی رخ میدهد
با توجه به جدول فوق به مطلب مهمیپی میبریم و آن اینکه در بتای پایین(Low Beta) تواناییهای توجه افزایش مییابد و فرد قادر به توجه بیشتر (که عامل بسیار مهمیدر ادراک یادگیری است) میگردد. این توانایی توجه در امواج آلفا (Alpha) بیشتر و در امواج تتا (Theta) به اوج خود میرسد. با توجه به این واقعیت میتوان از هیپنوتیزم برای آموزش برتر یا آموزش با توجه و ادراک قوی تر و حافظهای نیرومند تر بهرهمند شد و نتیجه آموزش را تا چند برابر افزایش داد.
چرا درامواج آلفا و تتای ذهنی آموزش سریع تر و بهتر صورت میگیرد؟
- در این حالات فرد از تنشها ، انقباضات و استرسهای جسمانی و روانی به دور است.
- دارای آرامش و نوعی سکوت و سکون درونی و متمرکز است.
- دارای توجه و تمرکز بیشتری است.
- دارای حضور ذهنی و حافظهای نیرومند تر است.
- به نوعی دستیابی اش به ضمیر نیمه آگاه سریع تر و بیشتر صورت میگیرد.
- دارای قدرت تصویر سازی قوی تری است.
- انرژی روانی بیشتری برای آموزش دارد.
کاربرد این روش:
از این روش میتوان در زمینههای فوق العاده متنوع بهره گرفت . از جمله زمینههای متداول میتوان موارد زیر را نام برد:
- برنامه ریزیهای مدیریتی و کاری که به دقت ، سکوت و آرامش نیاز دارد.
- تعمق در حل یک مسئله پیچیده
- مرور درسها و یا مرور کارهای انجام شده در گذشته، یاد آوری خاطرات
- آموزش شیوههای جدید زندگی.
- آموزش زبانهای خارجی، بخصوص مکالمه در مدت کوتاه
- آموزش درسهای اعتماد بنفس و ابراز وجود
- آموزش ارتباطات مؤثر
- هنرهای تجسمی و برنامه ریزیهای گرافیکی و سایر مهارتهای ذهنی.
- ایجاد آرامش و تمرکز برتر.
- درمانهای مختلف روانپزشکی منجمله حساسیت زداییها ، شناخت درمانیها و جرات آموزی.
- فائق آمدن بر عادات مضر و ناپسند.
- فائق آمدن بر دردها و کنترل شرایط بدنی.
- فهم و شناخت برخی از تجربیات مرتبط با ادراکات فراحسی.
یک تمرین عملی و ساده دردرک بهتر این روش:
١-در مكاني ساكت دريكي از وضعيتهاي نشسته يا خوابيده قرار بگيريد.
٢- درصورتي كه وضعيت نشسته را انتخاب مي كنيد كمر صاف و كشيده باشد.
۳- به آرامیپلکها را روی هم گذاشته به روند عادی تنفس خود توجه داشته باشید.
۴- به تدریج در سه دقیقه به عضلات وسپس تنفس خود آرامش دهید. اجازه دهید تنفس آرام، راحت و شکمیباشد.
۵- به تدریج به تنفسهای خود عمق ببخشید (دمهای عمیق تر و بازدمهای بلند تر). همچنان با دقت و تمرکز فرآیند تنفسها را دنبال نمایید و آنها را برای حدود پنج دقیقه ادامه دهید .
۶- در طول تمرین سعی نمایید ساکن و بی حرکت باقی بمانید.
۷- اکنون به کارها مختلفی که میخواهید در طول روزهای متمادی انجام دهید فکر کنید . به جنبههای مختلف آنها بپردازید. سپس برای انجام دادن آنها در ساعات و اوقات مختلف برنامه ریزی نمایید . با انجام دادن این کار متوجه وسعت نگاه و حضور ذهن و تمرکز برتر خود میگردید. با تکرار این روند ذهن شما قوی تر و بهتر عمل خواهد کرد.
منابع :
Shiple.M(۲۰۰۵). Theories of Hypnosis. The changes hypnosis creates in your brain.
Edge. P(۲۰۰۵) . Improve your life through mind programming self- hypnosis. Microsoft Internet Explorer.
Taylor.E, Schwartz. B (۲۰۰۶). Mind and self- hypnosis.
دکتر ساعد احمدی