بر پایه نتایج یک بررسی آماری که به تازگی انتشار یافت نزدیک به یک ششم مردم جهان به ورم مفاصل (که در اصطلاح پزشکی آرتریت نامیده میشود) یا سایر انواع بیماریهای مزمن مفصلی مبتلا هستند. هرچند علت دقیق ابتلا به این بیماری به درستی مشخص نشدهاست اما پزشکان عواملی مانند کهولت سن، آسیبهای وارد بر مفاصل، چاقی و اضافه وزن، بیماریهای عفونی و واکنشهای خود ایمنی را از جمله عوامل موثر در پیدایش آرتریت میدانند.
به عقیده بسیاری از محققان توسل به روشهای پیشگیری از ابتلا به بیماریهای مفصلی بهترین راه برای سالم نگه داشتن مفاصل در طول زندگی است. بسیاری از استادان برجسته یوگا از دیرباز بر ضرورت پرهیز از وارد آوردن فشار ناگهانی و بیش از اندازه توان مفاصل در حین تمرینهای آسانا تاکید کردهاند.
امروزه برخی پژوهشگران بر نقش تغذیه در تسکین درد ناشی از ورم مفاصل و حتی پیشگیری از بروز این عارضه تاکید دارند. رعایت پارهای نکات در غذا خوردن از چهار طریق به تسکین علایم و پیشگیری از بروز ورم مفاصل کمک میکند:
۱. مهار رادیکالهای آزاد که به مفاصل آسیب میزنند و در برخی مواد غذایی به وفور یافت میشوند.
۲. مبارزه با عفونتها.
۳. مهار فرایند التهاب.
۴. در مورد بیماری آرتریت روماتوئید یا روماتیسم مفصلی از طریق مهار پاسخهای افراطی دستگاه ایمنی بدن.
رادیکالهای آزاد موادی هستند که در جریان سوخت و ساز مواد غذایی در بدن تولید میشوند و علت اصلی پیدایش شایع ترین اشکال ورم مفاصل به شمار میروند. برای خنثی کردن آثار زیانبار رادیکالهای آزاد در بدن، پزشکان مصرف موادی موسوم به آنتی اکسیدانهای کارتنوئیدی را توصیه میکنند. این مواد در پرتقال، نارنج، زردآلو، هویج و هندوانه و خربزه یافت میشوند.
بر پایه نتایج تحقیقات اخیر برخی از انواع ورم مفصلی بر اثر عفونتها ایجاد میشوند. از این رو پزشکان میتوانند با تجویز آنتی بیوتیک مناسب و ریشه کنی عفونت از پیدایش عوارضی مانند ورم مفصلی پیشگیری کنند. برای دفع میکروبها از بدن راههای طبیعی نیز وجود دارد. برخی مواد غذایی مانند سیر خام، پونه کوهی و سبزیها و میوههای سرشار از ویتامین سی خاصیت میکروب کشی دارند.
درمان بیماریهای التهابی نیز از راههای دیگر پیشگیری از ورم مفاصل است. نتایج یک طرح پژوهشی که به تازگی از سوی کالج تغذیه آمریکا منتشر شد، حاکی از آن است مصرف ماهی که سرشار از اسیدهای چرب امگا ۳ است، با چند ساز و کار بیوشیمیایی متفاوت به بهبود روند التهاب در بدن کمک میکند. روغن ماهی تولید پیش ساز موادی موسوم به پروستاگلاندینها را مهار میکند. این مواد از عوامل اصلی موثر در پیدایش التهاب به شمار میروند.
در طب سنتی هندوستان موسوم به آیورودا نیز از روغن به عنوان داروی اصلی در درمان ورم مفاصل استفاده میشود. از دیدگاه طب آیورودا ورم مفاصل ناشی از غلبه طبع واتا مربوط به عنصر هوا است. این طبع با افزایش سن و کاهش رطوبت بر آب کلی بدن غلبه مییابد و لغزندگی سطوح مفصلی را کاهش میدهد. در طب آیورودا برای مقابله با این پدیده ماساژ دادن مفاصل دردناک با روغن گی Ghee (کره خالص)، روغن کنجد یا روغن زیتون و نیز مصرف خوراکی این روغنها توصیه میشود. این مواد با مهار روند التهاب و افزایش لغزندگی سطوح مفصلی، خشکی و درد مفاصل مبتلا را کاهش میدهند.