مشاوره با دکتر ساعد احمدی
مهندسی هستم ۴۷ساله دارای همسر، دو دختر ۲۶ و ۱۸ ساله و دو پسر ۱۷ و ۱۵ ساله هستم. دختر بزرگم اخیراً کاری با حقوق مختصر و موقت پیدا کرده وبقیه فرزندانم محصل هستند. تا سال پیش زندگی خوب و گرمی در کنار هم داشتیم و شاید مهمترین مشکل زندگی ما مخارج کمرشکن زندگی و مسائل اقتصادی بود. برای رفع مشکلات اقتصادی تصمیم گرفتم از تهران به یکی از شهرستانهای شمال کشور که کارنسبتاً خوبی در آنجا پیدا شده بود بروم و سپس خانواده را نزد خود بیاورم و منزل مسکونی در تهران را اجاره دهم تا بدین ترتیب هم در‌آمد خوبی داشته باشم و هم مخارج زندگی را کاهش داده باشم. بدنبال این هدف تا یک سال در آنجا تنها بودم و بسیار تلاش کردم که یک زندگی خوب برای خانواده مهیا کنم.
بعد از یک‌سال خانمم به سختی قبول کرد که پیش من بیاید و با من زندگی کند ولی بچه‌ها هیچ‌کدام مایل به آمدن نبودند. با اصرار زیاد توانستم دوپسرم را متقاعد کنم که نزد من بیایند ولی به هیچ وجه نمی‌توانم دخترانم را متقاعد کنم که نزد من بیایند. آنها با بهانه های واهی از آمدن سر باز می‌زنند. پسر بزرگم می گوید که چون آنها دوست پسر دارند نمی‌آیند. ضمن اینکه من هر روز با پسرانم در جنگ و دعوا هستم، آنها مرتب می گویند که ما شمال را دوست نداریم، اینجا برای ما رشد ندارد، مردمان اینجا ما را درک نمی‌کنند و غیره. چند هفته پیش به طور اتفاقی متوجه شدم که پسر بزرگم سیگار می‌کشد. چیزی که هرگز در خانواده ما سابقه نداشت و مرا به شدت نگران و ناراحت کرد به طوری که برخورد شدیدی با او کردم واو حرفهای رکیکی به من زد و این موجب شد رابطه ما کلاً بهم به خورد و با هم حرف نزنیم.
در حال حاضر هم مشکل اقتصادی دارم و هم مشکل خانوادگی و عاطفی. به شدت تحت فشار و استرس‌ام. نمی دانم آیا صلاح است با فرزندانم به زور متوسل شوم؟ آیا صلاح است خانه در تهران را بفروشم ؟ واقعاً نمی‌دانم چه باید بکنم. احساس می‌کنم چون چهار پائی شده ام که می‌باید فقط بار ببرم و کار کنم و خدمت کنم. سرویس به افرادی بدهم که هیچ قدر، منزلت و درکی برای من و کارم ندارند و تازه همواره ناراضی و ناراحت هم هستند. احساس می کنم فرزندانم مرا دوست ندارند و اصلاً شرایط من و اقتصاد و مشکلات اجتماعی را درک نمی‌کنند. چند وقت پیش متوجه شدم که دخترم نزد یکی از اقوام از من گلایه کرده بود که پدرم مردی خود خواه و زورگو است و حرف منطقی نمی‌فهمد.
آیا واقعاً این‌چنین است ؟
پاسخ مشاور
دوست عزیز نامه الکترونیکی شما را به دقت خواندم.
در حال حاضر یکی از مهمترین مشکلات و اختلافات در خانواده ها در رابطه با فرزندان است. فرزندان در هر سن دارای خواسته‌ها ومسائل خاص خودشان هستند. نیاز به این هست که بسیار با درایت، بردباری و مشورت در رابطه با خواسته‌ها و مسائل آنها قرار گرفت. به خاطر داشته باشیم که ما چون معلمانی دلسوز می‌باید تمام تلاش و خلاقیت خود را به‌کار بریم و وظیفه خود را به نحو احسن انجام دهیم. واقعیت این است که فرزندان ما همواره مطابق با انتظارات و خواسته های ما عمل نمی‌کنند. آنها مطابق با استعدادها و نگرش‌های خود از زندگی عمل می‌نمایند و سرنوشت خود را رقم می‌زنند. البته تلاشها و دلسوزی های مدبرانه ما همواره تا حدودی جواب می‌دهد ولی ممکن است کافی نباشد.
در رابطه با مشکلات شما راه حلهای زیر را پیشنهاد می‌کنم:
- آرامش و خونسردی خود را حفظ نموده به‌جای ناراحتی راه حلهای ممکن را انجام دهید،
- یک یا چند نشست خانوادگی بگذارید و یا در رابطه‌ای که با همسر و فرزندان به شیوه‌های مختلف بر قرار می‌کنید مسائل و مشکلات زندگی و شرایط خود را به‌طور کامل برای آنها شرح دهید. شاید اگر از همان ابتدا آنها را در جریان مشکلات عمیق اقتصادی، نگرانی‌ها، تصمیمات و تفکرات شما قرار می گرفتند امروز بیشتر همکاری می‌کردند،
- این بسیار مهم است که همواره همسر و فرزندان را در جریان مسائل و مشکلات زندگی بگذاریم و آنها را در حل مشکلات سهیم کنیم. به‌طور یقین در این صورت آنها با ما همکاری بیشتری خواهند کرد،
این یک قاعده روان شناسی است که فرزندان درصورت احساس شرایط اضطراری برای والدین، همکاری زیادی از خود نشان می‌دهند، - شنوندگی بیشتری برای حرف‌هاو جایگاه آنها داشته باشید و ارتباط عاطفی و کاری بیشتری با آنها برقرار نمائید. این را بپذیرید که آنها هم در زمینه هائی حق دارند و درست می‌گویند و همه حرف آنها بی مورد نیست. آنها از دید و دنیای خود مسائل را می‌بینند و در حد فهم خود حق اظهار وجود دارند،
- در مورد فروش و یا اجاره خانه حتماً بعد از تصمیمات خانوادگی اقدام کنید، در حال حاضر مهمتر از اقتصاد خانواده ارتباط عاطفی، اتحاد و همدلی خانواده است و تلاش شما باید ابتدا به این سو متوجه شود،
- این هم ایده خوبی است که در صورت امکان دسته‌جمعی نزد یک مشاور بروید و بگوئید هر چه او گفت عمل می کنیم،
- در مورد سیگار کشیدن فرزند، تجربه نشان داده که رفتار قاطعانه ( نه‌پرخاشگرانه) در منع انجام این کار، مضرات و آتیه آن، توأم با ارتباط عاطفی و افزایش ارتباطات بسیار مؤثر است. نسبت به آشنائی با دوستان پسرتان و شناخت شخصیت آنها علاقه مندی نشان داده، بی‌تفاوت نباشید. این کار را با حوصله و درایت و به مرور زمان انجام دهید،
- به خاطر داشته باشید که تک تک فرزندان شما به اندازه یک کار تمام وقت نیاز به توجه و پیگیری دارند و تعلیم و تربیت آنها خودکار و آسان نیست و در هر مقطع سنی شرایط رفتاری و تربیتی ویژه‌ای را طلب می‌کنند، بنابراین لازم است علم و اطلاعات خود در این زمینه را افزایش دهید.