این روزها از طریق مجلات گرفته تا تلویزیون، دوستان و خانواده همه با یوگا آشنا هستیم و به نوعی از تعالیم آن در زندگی بهره می بریم. شاید بسیاری از ما هنوز فکر میکنیم که یوگا فقط یک “کشش” است در حالی که ورزشکاران نخبه از لیگ ملی فوتبال (NFL) گرفته تا دوندگان Ultra marathon آن را یک ارزش افزوده برای آموزش خود می دانند.
یوگا ضمن تاثیرات فیزیولوژیکی، فرم دهی و انعطاف پذیری، کمک میکند تا در هنگام تنش، اعصاب خود را فولاد کنید. یوگا تفکر عینی را امکان پذیر می کند. نقش اصلی و اساسی یوگا علاوه بر بهبود عملکرد استقامت، قدرت و سرعت، اتحاد ذهن، بدن و روح است، که تمرکز و دقت را افزایش می دهد.
ذکر تمام مزایای یوگا در یک مقاله کوچک دشوار است. در اینجا به برخی نکات کلیدی تاثیر تمرینات منظم و روزانه یوگا برروی سایر رشته های ورزشی خواهیم پرداخت.
مزایای عملکرد ورزشی یوگا و نحوه دستیابی به آنها
همه ما میدانیم که یوگا، بخشی از یک سنت باستانی و عمیق است که علاوه بر بهبود و تقویت حالات فیزیکی، بر خودشناسی، ظرفیت روانی و خلق و خوی ما نیز عمیقا تاثیر میگذارد. با تمرینات یوگا، علاوه بر آرامش می توان به تمرکز بیشتری دست یافت.
بسیاری از باشگاه های بین المللی فوتبال، فوتبالیست های آمریکایی و باشگاه های راگبی، گلف و کریکت در استرالیا، آفریقای جنوبی، نیوزیلند و ایالات متحده مدتهاست که از این ورزش پیشگیرانه و درمانی سود می برند. وجه تمایز یوگا با دیگر ورزش ها این است که بدون ایجاد فشار و عدم تعادل، حرکت ایجاد می کند. بنابراین یک مکمل ایده آل برای سایر اشکال ورزشی است.
“وضعیت ها” (آساناها) موقعیت های جسمی است که تنفس را با حرکت هماهنگ میکند و ما این موقعیت ها را برای کشش و تقویت قسمت های مختلف بدن استفاده می کنیم. آنها به طور سیستماتیک برروی تمام گروه های عضلانی، از جمله پشت، گردن، شانه ها، شکم، عضلات ران و باسن، مچ پا و دست ها کار می کنند. از اینرو امروزه بسیاری از ورزشکاران برتر، آن را یکی از اصلی ترین موارد در تمرینات خود می دانند.
اگر به چند فیلم یا مقاله یوگا نگاه کرده باشید، مطمئناً، در مورد فواید آن اطلاعاتی دارید. بدیهی است که حتی شدیدترین تمرینات یوگا نیز با ورزشهایی نظیر تمرین اینتروال (Interval training) یا ددلیفت (Dead lift) مقایسه نمی شود. موضوع این نیست که یوگا میتواند جایگزین آموزش های متداول (یا غیر متعارف) شود، بلکه این است که چگونه میتواند آنها را تقویت کند.
یک تمرین منظم یوگا میتواند فواید زیر را به شما ارائه دهد:
گوش دادن به بدن خود
به عنوان یک ورزشکار، بدن شما فقط مکانی نیست که در آن زندگی می کنید. مکانی است که در آنجا کار می کنید. ورزشکاران باید از نظر ذهنی با بدن خود در ارتباط باشند تا بدانند که چه زمانی بیشتر کار کنند. چه زمانی سرعت خود را کم کنند. کی سرعت خود را افزایش دهند یا استراحت کنند. بزرگترین درس یوگا این است که بتوانید به دقت به بدن خود گوش دهید و نشانه های آن را بدانید.
افزایش قدرت
قدرت و سرعت از عوامل بسیار مهم و اصلی در مکانیزم های بدن هستند. تناسب و هم طرازی بدن میتواند توسط یوگا بوجود آید. انجام تمرینات یوگا موجب می شود انرژی بدن هدر نرود و می تواند تاثیراتی را در ورزش های دیگری مانند پرش، پرتاب و یا دویدن داشته باشد بطوریکه بتوانیم این حرکات را بهتر و با انرژی بیشتری انجام دهیم.
کمک به پیشگیری از آسیب دیدگی
از هر ورزشکاری بپرسید بزرگترین کابوس او چیست، احتمالاً یک پاسخ مشترک را می شنوید: “آسیب!” هیچ چیز مثل نشستن روی نیمکت، یا دراز کشیدن در بیمارستان هنگام انجام مسابقات قهرمانی سخت و دشوار نیست. یوگا با افزایش سطح آگاهی نسبت به بدن، موجب می شود ریسک آسیب های بدنی که از ورزش بوجود می آید کم شود، مقاومت بدن را بالا می برد، روحیه رقابتی را تقویت می کند و در نهایت موجب می شود فعالیت های طولانی مدت با لذت بیشتری انجام شود.
بازیابی پیشرفته
بهترین فایده قابل توجه برای ورزشکاران بهبود ریکاوری است. با تقویت گردش خون و جریان لنفاوی، نه تنها باعث افزایش قدرت و استقامت میشود بلکه به عضلات این امکان را میدهد تا پس از آسیب دیدگی ها بهبودی و ترمیم با سرعت بیشتر انجام شود.
انعطاف پذیری
تمرینات مکرر یوگا ضمن کاهش تنش عضلانی، انعطاف پذیری را افزایش می دهد. انعطاف پذیری مفصل و عضله به معنای دامنه حرکتی بیشتر، یا افزایش طول عملکرد برای یک سری حرکات است. چه دونده باشید و چه بازیکن گلف و تنیس یا یک شناگر، بهبود دامنه حرکت اغلب میتواند به بهبود عملکرد شما و به جلوگیری از آسیب کمک کند.
یوگا به شما کمک می کند تنفس خود را کنترل کنید
پیروزی در بسیاری از ورزش ها به میزان استقامت شما بستگی دارد و این استقامت تابع میزان اکسیژنی است که وارد بدن شما می شود. پرانایاما به شما می آموزد که نفس خود را کنترل کنید. هنگامی که در زیر آب شنا میکنید یا به خط پایان ماراتن چشم دوخته اید، مدیریت تنفس ابزاری مفید است. تنفس عمیق و آرام، اساس کاهش اضطراب و بهبود تمرکز است. یوگا با تصحیح عادت تنفس، گنجایش شش ها را افزایش می دهد.
تمرکز بهبود یافته
توانایی ایجاد ذهنیت بدون استرس از مزایای قابل توجه یوگا است. بهبود تمرکز، وضوح فکر و تصمیم گیری صریح، ابزاری ارزشمند در هر صحنه ورزشی است. تمرکز، میتواند تحریکات ذهنی را مدیریت کند. یک ورزشکار زمانی که تلاش میکند خواسته طرفدارانش را برآورده کند کاملاً تحت فشار قرار گرفته و کارایی طبیعی کاهش می یابد. هیچ مربی نمی تواند این نگرانی ذهنی را از بازیکن سلب کند. تکنیک های تنفسی با ایجاد تمرکز باعث افزایش آگاهی از بدن شده، الگوهای استرس را از بین میبرند و ذهن را آرام میکنند و همین رمز “در صحنه ماندن است!”
تکنیک های ذهنی یوگا، در کنار هر ورزشی به شما آگاهی و هوشیاری لازم را می آموزد که چگونه حالات عاطفی خود را کنترل کنید، تا تحریک و اضطراب مانع عملکرد شما نشود.
یوگا با کاهش اضطراب و استرس (Anxiety)، افزایش هورمون های آرام بخش، بهبود عملکرد شناختی، کاهش فشار خون و ضربان قلب، افزایش عملکرد ایمنی و بهبود خواب راحت کمک می کند تا در شرایط سخت توانایی تفکر مناسب فراهم گردد.
تعادل را بهبود می بخشد
اگر شما یک ورزشکار رقابتی هستید، یوگا یک روش عالی برای گنجاندن تمرینات تعادلی در برنامه تمرینی شماست. با انجام حرکات تعادلی عضلات انعطاف را تجربه می کنند. هنگامی که یاد می گیرید چگونه نرم باشید و با جریان حرکت کنید، احتمال آسیب کمتر است.
آساناهایی مانند درخت (Vrikshasana) یا جنگجو (Virabhadrasana) به تقویت تعادل کمک می کنند. تحرک و تعادل از نظر جسمی و روحی لازم است. همچنین کمک میکند تا تمرکز ذهنی و ثبات بدن را در ورزش هایی مثل ژیمناستیک و تیراندازی حفظ کنید.
استقامت بهتر
یوگا به جلوگیری از کشیدگی و رگ به رگ شدن و به رهایی عضلات کشیده کمک میکند. همچنین با تقویت قسمت های مختلف بدن احتمال سایش، پارگی عضلات و پیچ خوردگی را کاهش میدهد.
پس از یک تمرین طولانی و طاقت فرسا، با یوگا می توانید بدن و ذهن خسته خود را به روشی موثر و صلح آمیز آرام کنید. یوگا عزم شما را تقویت و گفتگوی منفی ذهنی را متوقف می کند. با قدرت ذهن می توانید از بدن خود فراتر بروید.
شیوه تمرینی متقابل برای ورزشها بسیار ضروری است
اگر به دنبال یک روش خلاقانه برای تمرینات قدرتی و مقاومتی ضمن بهبود دامنه حرکت و تعادل هستید، یوگا میتواند افزودنی خوبی برای تمرینات شما باشد. یوگا بهترین روش تمرین متقاطع برای ورزشکاران در تمام رشته های ورزشی است.
در هر نوع ورزش تمایل به انجام حرکات تکراری جهت ورزیده شدن و تربیت یک گروه خاص از عضلات مدنظر است. آساناهای یوگا با کشش های متناسب به ماهیچه ها، تاندون ها و رباط ها کمک می کند تا تعادل و قدرت اصلی را پرورش دهید و عدم تعادل ها را برطرف می کند.
یوگا با تمرکز بر “کار با کیفیت”، این اطمینان را ایجاد میکند که بدن ما حرکت مورد نیاز خود را به شکلی مطلوب و با کیفیت انجام میدهد. هرچه تمرین خود را عمیق تر می کنیم، به تدریج یک «جعبه ابزار» از وضعیت ها درست می کنیم که متناسب با بدن و اهداف ما باشد.
مزایای هفت شکل اصلی حرکات که در هر جلسه تمرینات باید انجام شود
- آساناهای ایستاده: ایجاد قدرت پا، انعطاف پذیری در کمر، لگن و همسترینگ.
- آساناهای تعادلی: افزایش آگاهی، ثبات و قدرت بدن.
- خم شدن به عقب: بهبود وضعیت بدن، بالابردن گنجایش تنفس و بهبود متابولیسم.
- خم های رو به جلو: تقویت سلامت زنجیره خلفی، تعادل سیستم عصبی خودمختار.
- وارونگی: بهبود عملکرد ایمنی بدن، افزایش گردش خون به سمت سر و صورت.
- پیچ و تاب: بهبود وضعیت هضم و گوارش، تحرک شانه، سلامت ستون فقرات و سیستم عصبی.
اصول کلیدی
در کنار وضعیت های یوگا، چند اصل ساده وجود دارد که می تواند شما را در برنامه های روزمره راهنمایی و به پیشرفت شما کمک کند.
- لازم نیست مدت تمرین طولانی باشد. تمرینات کوتاه مدت و منظم روزانه تاثیر گذارتر از تمرینات طولانی مدت پراکنده است. مثلا اگر هرروز ۱۵ دقیقه یوگا انجام دهید بسیار بهتر است تا هفته یکبار و بمدت ۹۰ دقیقه این حرکات را تمرین کنید.
- مکث در حرکات را از زمان های کوتاه شروع کنید. بعنوان مثال در روزهای ابتدایی تمرین، ۱۰ ثانیه مکث در حرکت کافی است و بتدریج بر مدت زمان آن بیفزایید. یک روش عالی این است که در هر حرکت (آسانا) برای سه دم و بازدم مکث کنید با مهارت بیشتر، نفس عمیق تر و خود به خود مکث در هر وضعیت بیشتر می شود.
- ذهن آگاهی باعث تاثیر مضاعف تمرینات می شود. آگاهانه در هر حرکت بروید.
- بدن ما بیشتر از “زور” به “ترغیب ملایم” واکنش نشان می دهند. به یاد داشته باشید که هدف اصلی یوگا ایجاد ارتباط ذهن و بدن است. در یوگا، ما اغلب از عبارت: “تلاش بدون فشار” استفاده می کنیم. اگر بدن را “مجبور کنیم” نمی توانیم آن را انجام دهیم.
یوگا به شما کمک می کند تا در مسیر بازگشت لبخند بزنید
حتی چند ماه خارج از صحنه ورزش معادل سال ها عقب نشینی در دنیای ورزش است. بدن شما برای جلوگیری از عود یا تشدید مشکل، به زمان احتیاج دارد. در بسیاری از اوقات، ممکن است فقط استراحت کافی نباشد تا به سلامت اولیه خود برگردید.
بازیکنان ورزشی با استفاده از یوگا میتوانند به تدریج بدن خود را تقویت کنند. یوگا به ذهن شما آموزش میدهد تا با فشار ذهنی از دست دادن بهترین سال های بازی کنار بیایید و شرایط را بپذیرید و شما را برای بازگشت جدی مصمم میکند.
نتیجه گیری
تمرینات یوگا بر اساس فرمول کشش، آرامش، تنفس عمیق، افزایش گردش خون و تمرکز است. به همین دلایل برای ورزشکاران حرفه ای مفید است. زیرا آنها را قادر می سازد توانایی تمرکز خود را تقویت کنند، ذهنی آرام ایجاد کنند، ارتباط ذهن / بدن را تقویت کنند و امکان هماهنگی عضلانی و روان بودن حرکت را میدهد.
همچنین به طور موثری در سلامتی و نشاط بدن نقش دارد. اندام های داخلی مانند قلب، ریه ها و کبد را تقویت میکند و به حفظ تناسب اندام و چابکی کمک میکند. یوگا همچنین به کاهش استرس و اضطراب، پرورش اعتماد به نفس و خود باوری کمک می کند. همه این عناصر در تعالی ورزشی و عملکرد بسیار مهم هستند. همانطور که اشاره شد، برای انجام یک کار ورزشی کارآمد، فرد باید دارای تمرکز بالا، ذهنی آرام و کنترل شده باشد. یوگا می تواند از طریق مدیریت ذهن به شخص کمک کند تا بر بدن خود کنترل داشته باشد و در بالاترین سطح خود عمل کند.
این دستاوردها باعث تقویت ثبات بدن شده و با تقویت عضلات، منجر به ایجاد یک قدرت کلی متعادل و عملکردی مطلوب می شود. تعادل و هماهنگی بهتر، به معنای کنترل بیشتر بر نحوه حرکات بدن و نهایتا اجرای بهتر تکنیک است.
سخن آخر
هیچ تردیدی در اهمیت یوگا برای پایداری در اجرای ورزش وجود ندارد. با این حال به دنبال معجزه های یک شبه نباشید. هر چیزی که ارزش دستیابی داشته باشد، به زمان و حوصله نیاز دارد. برای دریافت فواید یوگا نیاز به زمان، نظم و ثبات در تمرین دارید.
گردآوری و تنظیم: گروه مترجمین پیام مهر
منابع: www.verywellfit.com | www.artofliving.org | www.onnit.com/academy