بسياري از افرادي که خواهان رسيدن به وزن طبيعي و برخورداري از اندامي متناسب هستند از روشهاي محروم سازي براي رسيدن به هدف خود استفاده مي کنند. اين افرا د که اغلب آنان را دختران و بانوان جوان تشکيل مي دهند اين گونه مي پندارند که براي رسيدن به وزن متعادل بايد گرسنگي بکشند يا يک وعده غذايي را ناديده بگيرند. اين همان نقطه شروع حلقه معيوب است که در نهايت به افزايش وزن و بافت چربي و به مخاطره افتادن سلامت آنان خواهد انجاميد.
چند نکته مهم
نبايد گرسنگي بکشيد.
امروزه متخصصان علم تغذيه بر اين باورند که براي برخورداري از وزن طبيعي و اندام متناسب مي بايست روزانه سه وعده غذا خورد. آنان از ميان سه وعده اصلي غذاي روزانه، نهار حجيم تر و مفصل تر و صبحانه و شام سبک تر را توصيه مي کنند و عقيده دارند در صورت احساس گرسنگي بعد از صبحانه و بعد از نهار مي توان يک ميان وعده سبک را نيز به برنامه غذاي روزانه افزود.
کارشناسان طب سنتي هندوستان براي حفظ وزن متعادل بر نقش حجم مواد غذايي در هر وعده تاکيد بيشتري دارند. آنان معتقدند حجم غذايي که هر فرد در هر وعده غذاي اصلي خود مي خورد نبايست بيش از فضاي ميان دو دست گود کرده او باشد و به طور کلي بهتر است پيش از رسيدن به احساس سيري کامل از غذا خوردن دست بکشيم.
کليد اصلي دستيابي به وزن متعادل و اندام متناسب را مي توان در سه جمله خلاصه کرد:
- سوخت و ساز موثر آن چه که خورده شده.
- دفع موثر مواد زايد.
- استراحت دادن به دستگاه گوارش در فواصل ميانِ وعده هاي غذايي.
گرسنگي کشيدن و غذا نخوردن تنها باعث ايجاد ناهنجاري بيشتر در روند سوخت و ساز و متابوليسم طبيعي بدن خواهد شد. حذف يک وعده غذايي نيز همين اثر را بر جاي خواهد گذاشت. اگر به عنوان مثال وعده شام را حذف کنيم دستگاه گوارش به بيکاري در وعده شام عادت خواهد کرد و اگر زماني به هر دليل شام بخوريم مشکلات بسياري پديدار خواهد شد. بهترين راه براي پيشگيري از حملات پر خوري و مهار حالت جوع عبارت است از آموزش تدريجي گيرنده هاي چشايي به پذيرفتن مواد غذايي سودمند و ناپسند دانستن مواد فاقد ارزش غذايي.
با دستگاه گوارش خود هماهنگ باشيد.
بسياري از ما امروزه از الگوهاي تغذيه اي نا سالمي پيروي مي کنيم. به طور مثال صبحانه را ناديده مي گيريم و ناهار را شتاب زده در محل کار مي خوريم و در مقابل از يک شام مفصل به ويژه نزديک به زمان خواب لذت مي بريم.
در طب سنتي هندوستان، آيورودا عقيده بر آن است که آتش گوارشي (موسوم به آگني Agni) که مواد غذايي خورده شده را در معده برشته و آنها را به مواد مغذي و سالم براي سلولها و بافتها (موسوم به راسا Rasa) تبديل مي کند، در حوالي ظهر بيشترين فعاليت را دارد. به همين دليل است که در طب آيورودا توصيه مي شود بزرگترين و سنگين ترين وعده غذايي ناهار باشد. توصيه مي شود در وعده ناهار به عنوان نوشيدني از دوغ تهيه شده از ماست تازه استفاده شود. در وعده هاي صبحانه و ناهار مي بايست مواد غذايي سهل الهضم تري مصرف کرد. به عنوان ميان وعده صبح يا بعد از ظهر نيز مي توان يک مشت مغز بادام يا گردو مصرف کرد. اگر از يک چنين الگوي غذايي پيروي کنيد دستگاه گوارش شما هيچ گاه تحت فشار قرار نخواهد گرفت و خواهد توانست تمام مواد غذايي خورده شده را به خوبي هضم و جذب کند و در جاي مناسب به مصرف رساند.
دستگاه گوارش خود را تميز نگه داريد.
اغلب ما با شروع فصل بهار به خانه تکاني و پاکيزه کردن منزل از غبار سالي که گذشته مي پردازيم يا به طور مرتب روغن موتور خودروي خود را عوض مي کنيم اما آيا به نظافت و پاکسازي دستگاه گوارش خود نيز به همين ميزان اهميت مي دهيم؟
بدن انسان طوري آفريده شده است که خود به خود مواد سمي و زايد را به بيرون دفع مي کند اما گاه در اين روند به کمک ما نيز نياز دارد. هر قدر دستگاه گوارش خود را پاکيزه تر نگه داريم توان آن براي هضم و جذب مواد غذايي مورد نياز سلولها و بافتهاي بدن بيشتر خواهد شد. اگر سموم مختلف که از راه دهان به بدن وارد مي شوند در دستگاه گوارش انباشته شوند، به تدريج کارايي آن را کاهش مي دهند. در طب آيورودا براي پاکسازي دستگاه گوارش فرمولهاي گياهي ويژه اي توصيه شده است.
ورزش و فعاليت بدني کافي داشته باشيد.
متون باستاني آيورودا بسيار پيش از اختراع تلويزيون يا حتي چرخ نوشته شده اند. در آن زمان افراد چاره اي جز پياده روي نداشتند و از فعاليت بدني کافي برخوردار بودند اما امروزه ما مجبوريم آگاهانه فعاليت بدني را به برنامه روزانه خود اضافه کنيم. اگر از فعاليت بدني خود لذت ببريم بهتر مي توانيم آن را ادامه دهيم. همه افراد از يک نوع ورزش يا فعاليت بدني با شدت يکسان سود نخواهند برد. هر فرد مي بايست متناسب با شرايط بدني و استعداد چاقي خود نوع ورزش و شدت فعاليت بدني را انتخاب کند. هر چند پياده روي براي همه انسانها سودمند است اما افراد داراي طبع غالب پيتا بيشتر از ورزشهاي آبي لذت مي برند و افراد داراي طبع غالب کافا بيشتر از ورزشهاي رقابتي و پر تحرک سود مي برند.
اهميت خواب کافي شبانه را از ياد نبريد.
پژوهشگران در بررسيهاي متعدد تاثير کم خوابي در بروز چاقي و پيدايش عادات بد غذايي را به اثبات رسانده اند. درمانگران باستاني که از روش طب آيورودا براي علاج بيماران خود استفاده مي کردند، از دير باز به ارتباط ميان ناهنجاريهاي خواب و پديده چاقي پي برده بودند. از همين رو همواره اهميت کيفيت و کميت خواب را به افراد گوشزد و به آنان توصيه مي کردند که پيش از ساعت ده شب بخوابند و حدود شش بامداد بيدار شوند. اگر شام را سبک ميل کنيد و دست کم دو تا سه ساعت پيش از خواب چيزي نخوريد نه تنها چاق نمي شويد بلکه خواب راحت تري نيز خواهيد داشت. کارهاي روزمره و برنامه هاي تفريحي خود را به گونه اي تنظيم کنيد که در زمان خواب نيازي به تحمل استرس نداشته باشيد.
